Irak, Türkiye’ye karşı Milletlerarası Tahkim Mahkemesi’nde açtığı davayı kazanmasının akabinde Irak Kürdistan Bölgesel İdaresi (IKBY) ve kuzey Kerkük’ten yaptığı günde 450 bin varil ham petrol ihracatını durdurduğunu açıkladı.
Reuters haber ajansına konuşan üst seviye bir Irak Petrol Bakanlığı yetkilisi, “Irak, Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin son kararı ile ilgili olarak perşembe günü resmi olarak bilgilendirildi; karar, Irak’ın lehineydi” dedi. Bakanlık kaynağı, ‘Türkiye’nin tahkim kararına hürmet duyacağı konusunda Irak’ı bilgilendirdiğini’ de aktardı.
‘TÜRK YETKİLİLER IRAK’IN ONAYI OLMADAN HAM PETROL SEVKİNİ YASAKLADI’
Ajansın gördüğünü söz ettiği evraklara nazaran, ‘Türk nakliye yetkilileri, Ceyhan petrol ihracat merkezindeki Iraklı çalışanlara, Irak hükümetinin onayı olmadan hiçbir geminin IKBY’den gelen ham petrolü yüklemesine müsaade verilmeyeceğini bildirdi.’
Reuters’ın gördüğü öteki bir evraka nazaran ise ‘Türkiye daha sonra Irak ham petrolünün Ceyhan’a giden boru çizgisinden pompalanmasını durdurdu.’ Ajansa konuşan Iraklı bir yetkili de bugün Irak idaresinin Kerkük’ün kuzeyindeki petrol alanlarından çıkan boru çizgisinin kendi taraflarından petrol pompalamayı durdurduğu bilgisini paylaştı.
Petrol Bakanlığı’ndan öbür bir kaynak da ‘bir bakanlık heyetinin Türkiye’ye giderek güç yetkilileri ile görüşeceğini ve görüşmede kuzey Irak’taki ham petrolü tahkim kararı ile uyumlu bir formda ihraç etmek için yeni bir sistemin ele alınacağını’ tabir etti.
NE OLMUŞTU?
IKBY, 2007 tarihinde yürürlüğe giren doğalgaz ve petrol yasası kapsamında, Bağdat’taki Irak hükümetinden bağımsız olarak memleketler arası petrol şirketleriyle mutabakatlar imzalamıştı. Irak Federal Yüksek Mahkemesi, Şubat 2022 tarihinde bu yasanın anayasaya muhalif olduğuna hükmetti. Mahkemenin kararı, IKBY’nin Türkiye’yle imzaladığı güç mutabakatlarını da direkt etkiledi. Türkiye’nin Ceyhan limanı üzerinden IKBY ham petrolünü ihraç edebilmesi için özel olarak inşa edilen boru çizgisi 2014’te devreye girmiş, Bağdat bunun üzerine Türkiye’nin kendi müsaadesi olmadan IKBY ve Kerkük’ün kuzeyinden ham petrol ihracatına müsaade vererek 1973’teki bir boru sınırı geçiş muahedesini ihlal ettiğini söylemiş ve Türkiye’ye karşı tahkim davası açmıştı.